chromosome là gì

By Admin 19/11/2023 0

Bách khoa toàn thư cởi Wikipedia

Hình 1: Sơ vật dụng cấu tạo cộng đồng của NST nhân thực.

Nhiễm sắc thể là bào quan lại chứa chấp cỗ gen chủ yếu của một loại vật, là cấu tạo quy toan sự tạo hình protein, đem tầm quan trọng đưa ra quyết định nhập DT [1][2][3] tồn bên trên ở cả loại vật nhân thực và loại vật nhân sơ.[4][5]

Bạn đang xem: chromosome là gì

Trong ngữ điệu của đa số vương quốc, định nghĩa này được gọi là chromosome (IPA: /ˈkrəʊməsəʊm/).[6][7] NST là bào quan lại cần thiết nhất của loại vật về mặt mày DT, cũng là một trong những trong mỗi bào quan lại được nghiên cứu và phân tích kĩ lưỡng nhất nhằm dò xét hiểu về quy trình DT, những rối loàn DT, quy trình trở nên tân tiến thành viên và cả quy trình đột biến mẫu mã tương quan cho tới NST. Dưới trên đây, kể từ Nhiễm sắc thể viết lách tắt là NST.

Từ nguyên[sửa | sửa mã nguồn]

  • Thuật ngữ "chromosome" tạo hình nhập lịch sử dân tộc nghiên cứu và phân tích sắc thái và cấu trúc tế bào bởi kính hiển vi quang đãng học tập. Tại loại vật nhân thực, NST đựng nhiều DNA nên những khi nhuộm tế bào bởi hóa học nhuộm kiềm tính, thì bào quan lại này bắt màu sắc mạnh hơn nhiều những bào quan lại không giống. Tên chromosome kể từ đấy nhưng mà ra: khrōma (tức chromo là "ăn màu") + sōma (tức some hoặc body toàn thân là "vật thể"), được dẫn đến năm 1888 bởi ngôi nhà phẫu thuật học tập người Đức Wilhelm von Waldeyer-Hartz (1836-1921),[8] lấy kể từ giờ đồng hồ Hy Lạp χρῶμα (crôma là "màu") và σῶμα (xôma là "thể").[9][10][11]
  • Ban đầu định nghĩa nhiễm sắc thể chỉ vận dụng với những loại loại vật nhân thực, bởi nhận định rằng loại vật nhân sơ chưa tồn tại NST, nhưng mà chỉ mất DNA vùng nhân. Gần trên đây, định nghĩa này không ngừng mở rộng quý phái cả loại vật nhân sơ, dùng làm chỉ phân tử DNA có một không hai đem độ dài rộng lớn số 1 nhập tế bào của tập thể nhóm này.[5][12] NST nhân sơ (prokaryote chromosome) thông thường là phân tử DNA không tồn tại kết phù hợp với prôtêin (như histôn). Trạng thái cấu tạo này và được gọi là "DNA trần".[3] Kích thước cực kỳ thay cho thay đổi tuỳ loại, thông thường ở trong tầm 160.000 bp (như vi trùng Candidatus Carsonella ruddii) cho tới 12.200.000 bp (như vi trùng khu đất Sorangium Cellulum) hoặc hơn thế nữa. Phần rộng lớn những NST nhân sơ là DNA vòng (Circular DNA), tuy nhiên có không ít loại (như Borrellia Spirochetes - làm cho dịch Lyme) lại sở hữu DNA tuyến tính (DNA mạch thẳng).[5]

Lịch sử nghiên cứu[sửa | sửa mã nguồn]

Hình 2: Các sự khiếu nại chủ yếu nhập lịch sử dân tộc nghiên cứu và phân tích NST.
  • Năm 1879-1882, Walther Flemming là kẻ trước tiên khuyến nghị thuật ngữ chromatin (sợi nhiễm sắc) mang lại bào quan lại mà bấy giờ gọi là hóa học nhiễm sắc hoặc sợi nhiễm sắc.[13][14][15]
  • Năm 1884, Albrecht Kossel (giải Nobel 1910) trừng trị hiện nay histôn là loại prôtêin đem tương quan ngặt nghèo cho tới cấu tạo NST.[16]
  • Năm 1902-1903, Theodor Boveri và Walter Sutton trình diễn fake thuyết "di truyền NST", sau phát triển thành Học thuyết DT NST.
  • Năm 1889, Wilhelm von Waldemeyer khuyến nghị thuật ngữ chromosome mang lại bào quan lại mà bấy giờ tao gọi là NST.[17]

Cấu trúc[sửa | sửa mã nguồn]

Hình 3: Cấu trúc của một NST kép
(1) Cromatit
(2) Tâm động - điểm 2 cromatit thêm vô nhau, là điểm nhằm NST trượt bên trên thoi vô sắc nhập quy trình vẹn toàn phân và rời phân
(3) Cánh ngắn
(4) Cánh dài
Hình 4: Hình hình ảnh tổng quát mắng của NST (chromosome) ở trong nhân (nucleus) của một tế bào (cell). Đó là bào quan lại thông thường đem hình que, bên phía trong có một phân tử DNA (DNA).

Mức hiển vi[sửa | sửa mã nguồn]

  • Ở virut (virus kí sinh nhân thực và thể thực khuẩn), thì không tồn tại NST, nhưng mà vật hóa học DT của bọn chúng đơn giản phân tử DNA hoặc RNA.
  • Ở loại vật nhân sơ (vi khuẩn) thì NST chỉ là một trong những phân tử DNA trần dạng vòng (không đem cấu tạo như NST nhân thực), được gọi là DNA-NST (DNA-NST) nhằm phân biệt với những plasmit cũng chính là DNA vòng. Tại loại vật đem nhân, NST đem cấu tạo phức tạp.
  • Ở loại vật nhân thực, NST cấu tạo cực kỳ phức tạp và có không ít dạng cực kỳ không giống nhau, tuy nhiên về cơ bạn dạng đem những đặc thù cộng đồng như sau.

Ở tế bào thực vật, động vật hoang dã sau thời điểm nhân song từng NST đem 2 crômatit, từng crômatit mang trong mình một sợi phân tử DNA nhưng mà 50% là vật liệu cũ, 50% vật liệu mới mẻ lấy kể từ môi trường xung quanh tế bào. Các crômatit này đóng góp xoắn cho tới độ quý hiếm xoắn cực to nên nằm trong đem hình dạng và độ dài rộng đặc thù. Mỗi NST (NST) đem 2 crômatit tăng nhau ở tâm động bên trên eo loại nhất. Một số NST còn tồn tại eo thứ hai, bên trên eo này là điểm tổ hợp RNA. Các RNA hội tụ lại tạo thành nhân con cái. Lúc phi vào phân bào, NST ngừng hoạt động và sinh hoạt, nhân con cái mất tích. Khi phân bào kết thúc đẩy, NST hoạt động và sinh hoạt, nhân con cái lại tái mét hiện nay.

NST của những loại đem hình dạng không giống nhau: hình phân tử, hình que, hình chữ V và hình móc. Tại một trong những loại loại vật trong khoảng đời đem trải qua loa tiến độ con nhộng đem xuất hiện nay những NST đem độ dài rộng rộng lớn dần dần sản phẩm ngàn phiên gọi là NST đẩy đà (như con nhộng của loại con ruồi giấm và những loại nằm trong cỗ nhì cánh). Điển hình là NST đem hình chữ V với 2 cánh độ dài rộng cân nhau hoặc không giống nhau. chiều nhiều năm của NST kể từ 0.5 cho tới 50 micrômét, chiều ngang kể từ 0,2 cho tới 2 micrômét.

NST được chất liệu nhiễm sắc bao hàm DNA và prôtêin (chủ yếu hèn là loại Histôn). Phân tử DNA quấn xung quanh khối cầu prôtêin tạo thành nuclêôxôm là đơn vị chức năng cấu tạo cơ bạn dạng theo dõi chiều dọc củ của NST. Mỗi nuclêôxôm bao gồm 8 phân tử prôtêin histôn tạo thành khối cầu dẹt phía ngoài được gói quấn bởi 7/4 vòng xoắn DNA có tầm khoảng 146 cặp nuclêôtit. Các nuclêôxôm được nối cùng nhau bởi những đoạn DNA và một prôtêin histôn. Mỗi đoạn có tầm khoảng 15-100 cặp nuclêôtit. Tổ hợp ý DNA với prôtêin histôn tạo ra trở nên sợi cơ bạn dạng đem chiều ngang 11 nm, sợi cơ bạn dạng cuộn xoắn loại cung cấp trở nên sợi nhiễm sắc đem chiều ngang 30 nm. Sợi nhiễm sắc nối tiếp đóng góp xoắn tạo ra trở nên một ống trống rỗng đem chiều ngang 300 nm gọi là sợi siêu xoắn, sợi siêu xoắn nối tiếp đóng góp xoắn tạo ra trở nên crômatit đem chiều ngang khoảng chừng 700 nm

Nhờ cấu tạo xoắn cuộn vì vậy nên NST đem chiều nhiều năm ngắn ngủn lại khoảng chừng 15000- 20000 phiên đối với chiều nhiều năm phân tử DNA. NST nhiều năm nhất của những người chứa chấp DNA nhiều năm khoảng chừng 82 mm, sau thời điểm đóng góp xoắn cực to ở kì thân thiết chỉ nhiều năm 10 micrômét. sự thu gọn gàng cấu tạo không khí như vậy tiện lợi mang lại việc tổng hợp và phân li của NST nhập quy trình phân bào,còn nhằm thuận tiện dịch chuyển.

  • NST đơn: chỉ bao gồm 1 sợi DNA kép.
  • NST kép: Là NST được tạo ra kể từ sự nhân song NST, bao gồm 2 crômatit y chang nhau và bám nhau ở tâm động, đem và một xuất xứ, hoặc đem xuất xứ kể từ thân phụ hoặc đem xuất xứ kể từ u, tạo hình bởi NST đơn tự động nhân song.

-Hai crômatit hoạt động và sinh hoạt như 1 thể thống nhất.

-Các gen tồn bên trên ở tình trạng đồng hợp ý.

-Tồn bên trên vào thời điểm cuối kì trung gian dối, đầu kì thân thiết của quy trình phân bào.

Xem thêm: buy up là gì

-Chức năng: phân li ở kì thân thiết nhằm mục đích phân loại đồng đều NST mang lại 2 tế bào con cái.

  • Cặp NST tương đồng: Là NST được dẫn đến kể từ hình thức tổng hợp, bao gồm 2 cái NST tương tự nhau về hình dạng và độ dài rộng tuy nhiên không giống nhau về xuất xứ, 1 cái đem xuất xứ kể từ thân phụ, 1 cái đem xuất xứ kể từ mẹ

- Hai NST của cặp tương đương hoạt động và sinh hoạt song lập cùng nhau.

-Các gen tồn bên trên ở tình trạng đồng hợp ý hoặc dị hợp ý.

-Tồn bên trên ở đầu kì trung gian dối, tế bào sinh chăm sóc, kì cuối của quy trình phân bào.

Mức siêu hiển vi[sửa | sửa mã nguồn]

Ở một cường độ kính hiển vi ko thể để ý được, bởi nhiều cách thức không giống nhau, nhất là cách thức dựng thông số kỹ thuật sợi nhiễm sắc, tiếp tục cho những người tao biết cấu tạo này (xem hình bên). Trong Sinh học tập phổ thông nước Việt Nam, quy mô này tiếp tục ra mắt mang lại học viên và SV kể từ khoảng chừng trong năm 1990.[3][18] Theo quy mô này, cấu tạo NST nhân thực bao gồm 5 - 6 bậc, hầu hết là: DNA - nuclêôxôm - sợi nhiễm sắc - nhiễm sắc tử.

Mô hình cấu tạo siêu hiển vi của NST với 5 bậc.

Đặc điểm của cục NST[sửa | sửa mã nguồn]

Bộ NST là con số NST đem trong một tế bào của một loại. Tế bào của từng loại loại vật không giống nhau thì đem cỗ NST không giống nhau, đặc thù về con số và hình dạng của từng loại. Sở NST chứa chấp những cặp NST tương đương gọi là cỗ NST lưỡng bội (ký hiệu là 2n). Sở NST nhập gửi gắm tử chỉ có một NST của từng cặp tương đương gọi là cỗ NST đơn bội (ký hiệu là n). Số lượng cỗ NST nhập cỗ lưỡng bội ko phản ánh được chuyên môn tiến bộ hóa của loại.

Số lượng cỗ NST lưỡng bội[sửa | sửa mã nguồn]

Bộ NST lưỡng bội (2n) của loại thông thường đặc thù về sắc thái, độ dài rộng và nhất là phân bổ gen bên trên NST. Sau đấy là trị số 2n của một trong những loài:

Xem thêm: play around là gì

Các vùng của 23 NST của thế giới nhập kỳ thân thiết sớm nhập tế bào sợi.

Động vật[sửa | sửa mã nguồn]

  • Người: 2n = 46.
  • Tinh tinh: 2n = 48.
  • Gà: 2n = 78.
  • Ruồi giấm: 2n = 8.

Thực vật[sửa | sửa mã nguồn]

  • Cà chua: 2n = 24.
  • Đậu Hà Lan: 2n = 14.
  • Ngô: 2n = đôi mươi.
  • Lúa: 2n = 24.

Danh sách[sửa | sửa mã nguồn]

Xem bên trên trang Danh sách số NST ở những loài

Hình ảnh[sửa | sửa mã nguồn]

Nguồn trích dẫn[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Campbell và nằm trong sự: "Sinh học" - Nhà xuất bạn dạng giáo dục và đào tạo, 2010.
  2. ^ “What is a chromosome?”.
  3. ^ a b c "Sinh học tập 12" - Nhà xuất bạn dạng giáo dục và đào tạo, 2019.
  4. ^ “E. coli Bacteria”.
  5. ^ a b c Ananya Mandal. “Chromosomes in Prokaryotes”.
  6. ^ Jones, Daniel (2003) [1917], Peter Roach; James Hartmann; Jane Setter (biên tập), English Pronouncing Dictionary, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 978-3-12-539683-8
  7. ^ “Chromosome”. Merriam-Webster Dictionary.
  8. ^ Waldeyer-Hartz (1888). “Über Karyokinese und ihre Beziehungen zu den Befruchtungsvorgängen”. Archiv für Mikroskopische Anatomie und Entwicklungsmechanik. 32: 27.
  9. ^ “chromosome”.
  10. ^ OED (oxford english dictionary). “Genes and genetics: the language of scientific discovery”.
  11. ^ Coxx, H. J. (1925). Biological Stains - A Handbook on the Nature and Uses of the Dyes Employed in the Biological Laboratory. Commission on Standardization of Biological Stains.
  12. ^ “Prokaryotic Chromosome”.
  13. ^ “Walther Flemming (1843-1905)”.
  14. ^ “Photography by benjamin saur tübingen walther”.
  15. ^ Jude Craft. “Genes and genetics: the language of scientific discovery”.
  16. ^ “Albrecht Kossel”.
  17. ^ H. Sharat Chandra, Nora C. Heistekamp, Alice Hungerford, Jennifer J.D. Morrissette, Peter C. Nowell, Janet D. Rowley & Joseph R. Testa. “Philadelphia Chromosome Symposium: commemoration of the 50th anniversary of the discovery of the Ph chromosome”.Quản lý CS1: nhiều tên: list người sáng tác (liên kết)
  18. ^ Phạm Thành Hổ: "Di truyền học" - Nhà xuất bạn dạng giáo dục và đào tạo, 1998